Στόχοι
Η φυσιοθεραπεία στοχεύει στη διατήρηση της άνεσης, την ελαχιστοποίηση της πιθανότητας λοίμωξης, στη διατήρηση της αυτοεκτίμησης και στην προσφορά υποστήριξης στους ασθενείς και στις οικογένειές τους. Ανάλογα με τον τύπο της χειρουργικής επέμβασης, η φυσιοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή επιπλοκών που σχετίζονται με την παραμονή στο κρεββάτι, όπως τα δερματικά έλκη, η φλεβοθρόμβωση και η πνευμονική εμβολή, οι λοιμώξεις του ουροποιητικού και αναπνευστικού.
Τύποι
Ανάλογα με τον τύπο της επέμβασης, η φυσιοθεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:
• Manual therapy
• Ασκήσεις ενδυνάμωσης
• Ασκήσεις εύρους κίνησης – Κινητοποίηση
• Μαλάξεις
• Εκπαίδευση σωστής στάσης σώματος, ισορροπίας και συντονισμού
• Ανάλυση βάδισης και εκπαίδευση
• Αντιμετώπιση του πόνου
• Κρυοθεραπεία / Ζεστά επιθέματα
• Ηλεκτροθεραπεία (TENS)
• Υπέρηχος
• Εκπαίδευση αυτοεξυπηρέτησης για το φαγητό, το μπάνιο και το ντύσιμο κατά τη φάση της ανάρρωσης
• Διδασκαλία ενός προγράμματος ασκήσεων που μπορούν να κάνουν από μόνοι τους στο σπίτι
Από τη στιγμή που δεν υπάρχουν ασθενείς ή καταστάσεις που είναι ακριβώς ίδιες, οι φυσιοθεραπευτές θα πρέπει να βρίσκονται σε στενή συνεργασία με τον ορθοπαιδικό χειρουργό ή και με άλλα μέλη της θεραπευτικής ομάδας. Ο στόχος είναι η πλήρης κατανόηση των αναγκών του κάθε ασθενή ξεχωριστά, ώστε να δημιουργηθεί ένας εξατομικευμένος οδηγός αποκατάστασης που θα τους οδηγήσει στην πλήρη ανάρρωση.
Είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε ότι η μετεγχειρητική φυσιοθεραπεία δεν αποτελεί ένα μεμονωμένο γεγονός αλλά μια διαδικασία. Η ανάκτηση των ικανοτήτων, της δύναμης, και της κινητικότητας απαιτεί χρόνο, υπομονή και προσπάθεια. Ο φυσιοθεραπευτής θα πρέπει να ενημερώνει τον ασθενή για την πρόοδό του, να κάνει σε συνεργασία με τον ορθοπαιδικό τις απαραίτητες διορθώσεις και να τον ενθαρρύνει σε κάθε βήμα της αποκατάστασής του.
Ορισμοί
Manual Therapy (Θεραπεία με χειρισμούς)
Η θεραπεία με χειρισμούς είναι ένα κομμάτι της φυσικοθεραπείας για την αποκατάσταση των νεύρο-μυικών σκελετικών προβλημάτων. Βασίζεται στον κλινικό συλλογισμό (αξιολόγηση), χρησιμοποιώντας εξειδικευμένες τεχνικές προσέγγισης, με θεραπευτικούς χειρισμούς και θεραπευτική γυμναστική με την ενεργή συμμετοχή του ασθενούς. .
Medical Exercise Therapy (Θεραπευτική γυμναστική)
Ο σκοπός της θεραπευτικής γυμναστικής είναι η επαναπόκτηση της φυσιολογικής λειτουργικής ικανότητας του ανθρώπου. Κάθε πρόγραμμα περιλαμβάνει τη σταθεροποιήση των αρθρώσεων, την ενδυνάμωση των μύων και την απόκτηση της φυσιολογικής λειτουργίας σύμφωνα με τις ανάγκες του ασθενή. Στην επανεκπαίδευσή του δεν δίνεται σημασία μόνο στο επίπεδο που πάσχει, αλλά και στη γενική κατάσταση (του ασθενούς σαν σύνολο) με σκοπό την πρόληψη μελλοντικών τραυματισμών.
Stretching (Διάταση)
Οι διατάσεις σαν τεχνικές θεραπείας βασίζονται στην κλινική αξιολόγηση και διαφέρουν αρχικά με τον τύπο και το βαθμό συμμετοχής του ασθενούς σε αυτές που παρέχονται από τον θεραπευτή και σε αυτοδιατάσεις. Όλες οι διαδικασίες ξεκινούν με μία στατική σύσπαση των βραχέων μυών, έτσι οι μύες χαλαρώνουν και μπορούν να διαταθούν πιο εύκολα. Οι μύες είναι πιο “υπάκουοι” στη διάταση όταν έχουν προθερμανθεί με προκαταρκτική άσκηση παρά με την εφαρμογή εξωτερικής θερμότητας. Η καλύτερη και πιο συγκεκριμένη άσκηση προθέρμανσης είναι η μυϊκή σύσπαση ενάντια σε αντίσταση (κράτα- χαλάρωσε). Η θεραπεία απαιτεί συνδιασμένη προσπάθεια ασθενή, ιατρού και τέλος του θεραπευτή.
Παγοθεραπεία
Στην περίπτωση διαστρέμματος, θλάσης ή εκχύμωσης προκαλείται κάποιου βαθμού αιμορραγία μέσα στους ιστούς. Αυτό μπορεί να προκαλέσει οίδημα και πόνο και να επιβραδύνει την ανάρρωση. Η παγοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο άμεσα όσο και καθυστερημένα. Κατά την άμεση αντιμετώπιση ο στόχος είναι η μείωση της απάντησης του σώματος στον τραυματισμό. Πιο συγκεκριμένα μειώνει την αιμορραγία μέσα στους ιστούς, εμποδίζει ή μειώνει το σχηματισμό οιδήματος, ελαττώνει το μυϊκό σπασμό, μειώνει τον πόνο και εμποδίζει την ανάπτυξη δυσκαμψίας. Σε προχωρημένο στάδιο αποκατάστασης έχει στόχο την αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργικότητας. Σε αυτό το στάδιο, η παγοθεραπεία ενισχύει την αποτελεσματικότητα άλλων θεραπειών, όπως των ασκήσεων. Εάν κάνετε ασκήσεις, θα ήταν χρήσιμο να βάλετε πάγο πριν ή κατά τη διάρκεια των ασκήσεων.
Ζεστά επιθέματα
Όταν μια κάκωση είναι παλαιότερη των 48 ωρών, μπορεί να τοποθετηθεί ζέστη στην περιοχή. Η ζέστη προκαλεί τη διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, με αποτέλεσμα περισσότερο αίμα να εισέρχεται στην τραυματισμένη περιοχή και να ενεργοποιείται η επούλωση των τραυματισμένων ιστών. Έχει ένα άμεσα παυσίπονο αποτέλεσμα και μειώνει τον τοπικό σπασμό. Εξαίρεση άμεσης εφαρμογής ζέστης σε ορθοπαιδικά προβλήματα αποτελεί ο πόνος στη μέση.
Ηλεκτροθεραπεία (Transcutaneous electrical nerve stimulation – TENS)
Η υποδόρια ηλεκτρική νευρική διέγερση είναι μια θεραπευτική μέθοδος που χρησιμοποιεί χαμηλής έντασης ηλεκτρικό ρεύμα για την ανακούφιση από τον πόνο. Η παυσίπονη δράση μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι ο ηλεκτρισμός από τα ηλεκτρόδια διεγείρει τα νεύρα στην πάσχουσα περιοχή και στέλνει σήματα στον εγκέφαλο που μπλοκάρουν τα ερεθίσματα του πόνου. Μια άλλη θεωρία είναι ότι η ηλεκτρική διέγερση των νεύρων μπορεί να βοηθάει το σώμα να παράγει φυσικά παυσίπονα που καλούνται ενδορφίνες και οι οποίες μπορούν να μπλοκάρουν τον πόνο.
Υπέρηχος
Ο υπέρηχος χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς σκοπούς για πολλά έτη από τους φυσιοθεραπευτές. Τα ηχητικά κύματα που παράγονται και διέρχονται από το δέρμα προκαλούν μια δόνηση στους ιστούς τοπικά. Η δόνηση αυτή είναι δυνατόν να προκαλέσει μια εν τω βάθει αύξηση της θερμοκρασίας, η οποία όμως δεν γίνεται αντιληπτή από τον ασθενή. Σε περιπτώσεις που η αύξηση της θερμοκρασίας δεν είναι το ζητούμενο, ο υπέρηχος είναι παλμικού αντί συνεχούς τύπου. Εκτός από την τοπική αύξηση της θερμοκρασίας, ο υπερήχος μπορεί να προκαλέσει χαλάρωση των ιστών, αύξηση της τοπικής αιματικής παροχής και μείωση του ουλώδους ιστού. Η αυξημένη αιματική παροχή μπορεί να συντελέσει στη μείωση του τοπικού οιδήματος και της χρόνιας φλεγμονής, ενώ σύμφωνα με μερικές μελέτες, είναι δυνατόν να ευοδώσει την πώρωση των καταγμάτων.
