Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα

Συμπτώματα
Το ΣΚΣ συνήθως ξεκινάει σταδιακά με ακαθόριστους πόνους στο καρπό που είναι δυνατόν να εκτείνονται στο χέρι ή στο αντιβράχιο. Τα συνήθη συμπτώματα του ΣΚΣ είναι:
• Μουδιάσματα ή αίσθημα βελονών στο χέρι ή στα δάκτυλα του χεριού σας, ιδιαίτερα στον αντίχειρα και δείκτη, μέσο ή παράμεσο, όχι όμως στο μικρό. Η αίσθηση αυτή συνήθως εμφανίζεται ενώ κρατάτε το τιμόνι, το τηλέφωνο ή την εφημερίδα ή μετά την αφύπνιση. Πολλοί ασθενείς τινάζουν τα χέρια τους στην προσπάθεια να ανακουφισθούν από τα συμπτώματά τους. Όσο εξελίσσεται η πάθηση, το μούδιασμα μπορεί να γίνει μόνιμο.
• Πόνος που αντανακλά από τον καρπό σας είτε προς τα πάνω έως τον ώμο σας ή προς τα κάτω στην παλάμη ή στα δάκτυλά σας, ειδικά μετά από έντονη και παρατεταμένη χρήση. Συνήθως εμφανίζεται στην παλαμιαία επιφάνεια του χεριού σας.
• Αίσθημα αδυναμίας στα χέρια σας και μια τάση να σας πέφτουν τα αντικείμενα.

Πότε να επισκεφθείτε τον ορθοπαιδικό
Εάν έχετε επίμονα σημεία και συμπτώματα που υποδηλώνουν ΣΚΣ, ιδαίτερα εάν αυτά επηρεάζουν τις δραστηριότητές σας ή/και τον ύπνο σας, τότε θα πρέπει να επισκεφθείτε τον ορθοπαιδικό σας. Νευρική και μυική βλάβη θα προκύψει εφόσον αφεθεί η πάθηση χωρίς θεραπεία.

Αιτίες
Το ΣΚΣ εμφανίζεται ως αποτέλεσμα πίεσης του μέσου νεύρου. Το μέσο νεύρο κατέρχεται από το αντιβράχιο στον καρπό μέσω ενός σωλήνα (καρπιαίος σωλήνας). Δίνει αισθητική νεύρωση στην παλαμιαία επιφάνεια του αντίχειρα και των λοιπών δακτύλων, με εξαίρεση το μικρό δάκτυλο. Επίσης, δίνει νευρικά ερεθίσματα που κινούν τους μυς γύρω από τη βάση του αντίχειρα (κινητική λειτουργία).
Σε γενικές γραμμές, οτιδήποτε προκαλεί συμφόρηση, ερεθισμό ή συμπίεση του μέσου νεύρου στον καρπιαίο σωλήνα μπορεί να προκαλέσει ΣΚΣ. Για παράδειγμα, ένα κάταγμα στον καρπό είναι δυνατόν να μειώσει το χώρο του καρπιαίου σωλήνα και να ερεθίσει το νεύρο, όπως το οίδημα και η φλεγμονή από την ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Σε πολλές περιπτώσεις, δεν μπορεί να αναγνωρισθεί μια μόνη αιτία. Αυτό οφείλεται στο ότι ένας συνδυασμός από παράγοντες κινδύνου συμβάλλουν στην ανάπτυξη του ΣΚΣ.

Παράγοντες κινδύνου
Μια σειρά από παράγοντες έχουν συσχετισθεί με το ΣΚΣ. Αν και από μόνοι τους δεν προκαλούν ΣΚΣ, μπορεί να αυξάνουν τις πιθανότητες ανάπτυξης ή επιδείνωσης μιας βλάβης του μέσου νεύρου. Σε αυτούς περιλαμβάνονται:
• Ανατομικοί παράγοντες. Ένα κάταγμα ή ένα εξάρθρημα που μεταβάλει το χώρο εντός του καρπιαίου σωλήνα είναι δυνατόν να προκαλέσει αύξηση της πίεσης στο μέσο νεύρο. Επίσης, το ΣΚΣ είναι συχνότερο στις γυναίκες. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι ο σωλήνας είναι στενότερος από ότι στους άνδρες και επομένως οποιαδήποτε διαταραχή προκαλεί εντονότερα συμπτώματα. Γυναίκες με ΣΚΣ μπορεί να έχουν μικρότερο σωλήνα από γυναίκες που δεν πάσχουν από ΣΚΣ.
• Παθήσεις που προκαλούν νευρική βλάβη. Ορισμένες χρόνιες παθήσεις, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και ο αλκοολισμός, αυξάνουν τον κίνδυνο νευρικής βλάβης.
• Φλεγμονώδεις παθήσεις. Παθήσεις που χαρακτηρίζονται φλεγμονώδεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα ή μια λοίμωξη, είναι δυνατόν να προσβάλλουν τους τένοντες στον καρπό σας, ασκώντας πίεση στο μέσο νεύρο σας.
• Μεταβολές στην ισορροπία των σωματικών υγρών. Καταστάσεις όπως η εγκυμοσύνη, η εμμηνόπαυση, η παχυσαρκία, η διαταραχές του θυρεοειδή αδένα, η νεφρική ανεπάρκεια κ.α μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα των υγρών στο σώμα σας. Η κατακράτηση υγρών είναι δυνατόν να αυξήσει την πίεση εντός του καρπιαίου σωλήνα, ερεθίζοντας το μέσο νεύρο. Το ΣΚΣ που συνδέεται με την εγκυμοσύνη, συνήθως υφίεται μόνο του μετά την ολοκλήρωσή της.
• Παράγοντες σχετιζόμενοι με την εργασία. Είναι πιθανόν η χρήση εργαλείων που δονούνται ή η επαναλαμβανόμενη κάμψη του καρπού να προκαλέσει πίεση επί του μέσου νεύρου ή να επιδεινώσει προϋπάρχουσα νευρική βλάβη. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχουν σαφή επιστημονικά δεδομένα και τα ανωτέρω δεν έχουν καθιερωθεί ως αιτιολογικοί παράγοντες του ΣΚΣ. Λίγες μελέτες υποστηρίζουν ότι η εκτεταμένη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή αποτελεί αιτιολογικό παράγοντα του ΣΚΣ, αν και μπορεί να προκαλεί έναν διαφορετικό τύπο πόνου στο χέρι.

Εξετάσεις και διάγνωση
Ο ορθοπαιδικός θα προχωρήσει στις ακόλουθες εξετάσεις ώστε να καθορίσει εάν πάσχετε από ΣΚΣ:
• Λήψη ιστορικού. Το μοτίβο των σημείων και συμπτωμάτων θα προσφέρει στον ορθοπαιδικό στοιχεία σχετικά με την αιτιολογία τους. Για παράδειγμα, εφόσον το μέσο νεύρο δεν παρέχει αισθητικότητα στο μικρό σας δάκτυλο, συμπτώματα σε αυτό μπορεί να υποδηλώνουν κάποια άλλη πάθηση. Άλλο στοιχείο είναι το πότε εμφανίζονται τα συμπτώματα. Συνήθως, τα συμπτώματα του ΣΚΣ παρουσιάζονται όταν κρατάτε ένα τηλέφωνο ή μια εφημερίδα, όταν οδηγείτε ή κατά τη διάρκεια της νύχτας (αφύπνιση).
• Κλινική εξέταση. Ο ορθοπαιδικός θα εξετάσει την αισθητικότητα στα δάκτυλά σας και τη δύναμη των μυών του χεριού σας, αφού αυτά μπορεί να έχουν προσβληθεί από το ΣΚΣ. Η εφαρμογή πίεσης στο μέσο νεύρο στον καρπό μέσω κάμψης του καρπού, επίκρουσης άνωθεν του νεύρου ή απλής πίεσης αυτού, μπορεί να προκαλέσει σε πολλούς ασθενείς την εμφάνιση των συμπτωμάτων.
• Απλές ακτινογραφίες. Μερικοί ορθοπαιδικοί μπορεί να συστήσουν την ακτινολογική εξέταση του προσβεβλημένου καρπού, ώστε να αποκλεισθούν άλλες αιτίες που προκαλούν πόνο στον καρπό, όπως η αρθρίτιδα ή ένα κάταγμα.
• Ηλεκτρομυογράφημα. Κατά το ηλεκτρομυογράφημα καταγράφονται οι μικρές ηλεκτρικές εκκενώσεις που παράγονται από τους μυς. Ένα ηλεκτρόδιο δίκην βελόνας εισάγεται στους μυς που θέλουμε να ελεγχθούν. Με ένα μηχάνημα καταγράφουμε την ηλεκτρική δραστηριότητα στους μυς κατά τη διάρκεια της ηρεμίας αλλά και της μυϊκής σύσπασης. Με αυτή την εξέταση ελέγχουμε εάν έχει προκύψει μυϊκή βλάβη.
• Δοκιμασία νευρικής αγωγιμότητας. Αποτελεί μια παραλλαγή του ηλεκτρομυογραφήματος, όπου 2 ηλεκτρόδια εισάγονται στο δέρμα σας. Ένα μικρό ρεύμα διέρχεται μέσα από το μέσο νεύρο ώστε να διαπιστωθεί εάν ηλεκτρικά κύμματα εμφανίζονται μέσα στον καρπιαίο σωλήνα.
Το ηλεκτρομυογράφημα και η δοκιμασία νευρικής αγωγιμότητας είναι επίσης χρήσιμα στον έλεγχο άλλων καταστάσεων που μιμούνται το ΣΚΣ, όπως μια πίεση νεύρου στον αυχένα.

Θεραπεία και φάρμακα
Μερικοί ασθενείς με ήπια συμπτώματα ΣΚΣ μπορούν να ανακουφισθούν με πιο συχνά διαλείμματα ώστε να ξεκουράζουν τα χέρια τους και με την εφαρμογή ψυχρών επιθεμάτων ώστε να μειωθεί το οίδημα. Εάν οι τεχνικές αυτές δεν προσφέρουν ανακούφιση εντός μερικών εβδομάδων, οι επιπρόσθετες θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν τη χρήση ναρθήκων στον καρπό, τη φαρμακευτική αγωγή και το χειρουργείο. Η χρήση ναρθήκων και τα άλλα συντηρητικά μέσα αντιμετώπισης είναι πιο πιθανόν να βοηθήσουν μόνο εάν έχετε ήπια έως μέτρια συμπτώματα για λιγότερο από 10 μήνες.

Συντηρητική αντιμετώπιση
Έαν το ΣΚΣ διαγνωσθεί έγκαιρα, η εφαρμογή συντηρητικών μεθόδων μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα. Στις μεθόδους αυτές περιλαμβάνονται:
• Χρήση νάρθηκα καρπού. Η εφαρμογή νάρθηκα στον καρπό τις νυκτερινές ώρες κατά τη διάρκεια του ύπνου μπορεί να ανακουφίσει από τα συμπτώματα. Αποτελεί μια καλή επιλογή στην περίπτωση εγκυμοσύνης.
• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ). Τα ΜΣΑΦ μπορούν να ανακουφίσουν από τον πόνο του ΣΚΣ στα πρώιμα στάδια. Δεν υπάρχουν όμως αποδείξεις ότι τα ΜΣΑΦ μπορούν πραγματικά να βελτιώσουν το ΣΚΣ.
• Κορτικοστεροειδή. Ο ορθοπαιδικός είναι δυνατόν να εγχύσει μέσα στον καρπιαίο σωλήνα κορικοστεροειδή, όπως κορτιζόνη, για να σας ανακουφίσει από τον πόνο. Τα κορτικοστεροειδή μειώνουν τη φλεγμονή και το οίδημα με αποτέλεσμα την αποφόρτιση του μέσου νεύρου. Τα κορτικοστεροειδή από το στόμα δεν θεωρούνται το ίδιο αποτελεσματικά όσο τα τοπικά εγχεόμενα εντός του καρπιαίου σωλήνα.
Εάν το ΣΚΣ οφείλεται σε φλεγμονώδη αρθρίτιδα, όπως η ρευματοειδής, τότε η αντιμετώπιση της υποκείμενης νόσου είναι δυνατόν να μειώσει τα συμπτώματα του ΣΚΣ.

Χειρουργική αντιμετώπιση
Εάν τα συμπτώματά σας είναι έντονα ή επιμένουν παρά τη συντηρηρτική αντιμετώπιση, η χειρουργική θεραπεία είναι η καλύτερη επιλογή. Ο στόχος της χειρουργικής αγωγής είναι η αποφόρτιση του μέσου νεύρου που επιτυγχάνεται με τη διατομή του εγκαρσίου συνδέσμου. Το χειρουργείο μπορεί να γίνει με δυο διαφορετικούς τρόπους. Κάθε τεχνική έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της, τα οποία είναι σημαντικό να συζητηθούν με τον ορθοπαιδικό πριν το χειρουργείο.
• Ενδοσκοπικό χειρουργείο. Η επέμβαση για το ΣΚΣ μπορεί να γίνει με τη χρήση ενδοσκοπίου, μιας συσκευής που μοιάζει με τηλεσκόπιο και φέρει μια μικρή κάμερα συνδεδεμένη. Αυτό επιτρέπεται στον ορθοπαιδικό να βλέπει μέσα στο σωλήνα και να πραγματοποιεί το χειρουργείο διαμέσου μικρής τομής στο χέρι ή στο καρπό.
• Ανοικτό χειρουργείο. Στην περίπτωση αυτή, η επέμβαση πραγματοποιείται διαμέσου μεγαλύτερης τομής στην παλάμη του χεριού.
Σε γενικές γραμμές, ο ορθοπαιδικός θα σας ενθαρρύνει να χρησιμοποιήσετε το χέρι σας άμεσα μετά το χειρουργείο, με σταδιακή επάνοδο σε κανονική χρήση, ενώ καλό θα ήταν αρχικά να αποφύγετε τις έντονες κινήσεις και τις ακραίες θέσεις του καρπού. Ο πόνος ή και η αδυναμία μπορεί να πάρει από αρκετές εβδομάδες έως μερικούς μήνες ώστε να υποχωρήσουν πλήρως. Εάν τα συμπτώματά σας είναι πολύ έντονα πριν το χειρουργείο, τότε είναι δυνατόν να μην υφεθούν πλήρως.

Τρόπος ζωής και αντιμετώπιση
Τα παρακάτω μέτρα θα σας βοηθήσουν να έχετε έστω και μια παροδική ανακούφιση από τα συμπτώματά σας:
• Κάνετε σύντομα διαλείμματα από επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες που αφορούν τη χρήση των χεριών σας.
• Περιστρέψτε τους καρπούς σας και διατείνετε τις παλάμες και τα δάκτυλά σας.
• Λάβετε παυσίπονη αγωγή με παυσίπονα ή αντιφλεγμονώδη.
• Χρησιμοποιήστε νάρθηκα καρπού τη νύχτα. Ο νάρθηκας θα πρέπει να είναι αναπαυτικός και όχι σφιχτός.
• Αποφύγετε να κοιμάστε πάνω στα χέρια σας, ώστε να μειωθεί ο πόνος και το μούδιασμα στον καρπό και στο χέρι.
Εάν ο πόνος και το μούδιασμα επιμένει, επισκεφθείτε τον ορθοπαιδικό.

Πρόληψη
Δεν υπάρχουν αποδεδειγμένες στρατηγικές πρόληψης του ΣΚΣ, αλλά μπορείτε να μειώσετε την τάση στα χέρια και στους καρπούς σας ακολουθώντας τα ακόλουθα μέτρα:
• Μειώστε την ένταση δραγμού. Οι περισσότεροι άνθρωποι εφαρμόζουν περισσότερη δύναμη από εκείνη που χρειάζεται ώστε να διεκπαιρεώσουν πολλές εργασίες με τα χέρια τους. Εάν η εργασία σας για παράδειγμα είναι σε ταμείο, τότε πατάτε τα κουμπιά πιο απαλά. Σε περίπτωση παρατεταμένου γραψίματος, χρησιμοποιήστε ένα μεγάλο στυλό με μαλακή λαβή και μελάνη που γράφει εύκολα. Έτσι δεν θα χρειάζεται να εφαρμόζετε μεγάλη δύναμη ούτε να το πιέζετε με δύναμη στο χαρτί.
• Κάνετε συχνά διαλείμματα. Κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων, διατείνετε μαλακά τα χέρια και τους καρπούς σας και κάμψτε τα με περιοδικό τρόπο. Εάν είναι εφικτό αλλάξτε είδος εργασίας. Εφόσον χρησιμοποιείτε εργαλεία που δονούνται ή χρειάζετε να βάζετε πολύ δύναμη, τα συχνά διαλείμματα είναι ακόμα πιο σημαντικά.
• Προσέξτε τη θέση των χεριών σας. Αποφεύγετε την πλήρη κάμψη ή έκταση των καρπών σας. Μια χαλαρή μέση θέση είναι η καλύτερη. Εάν χρησιμοποιείτε πληκτρολόγιο, τοποθετήστε το στο ύψος των αγκώνων ή ελαφρώς χαμηλότερα.
• Βελτιώστε τη στάση του σώματός σας. Λάθος στάση μπορεί να προκαλέσει πρόσθιαολίσθηση των ώμων σας. Σε αυτή τη θέση, οι μυς του λαιμού και των ώμων σας είναι βραχύτεροι, προκαλώντας συμπίεση των νεύρων στον λαιμό σας. Το τελευταίο μπορεί να επηρεάσει τους καρπούς, τα δάκτυλα και τα χέρια σας.
• Διατηρήστε τα χέρια σας ζεστά. Είναι πιο πιθανόν να αναπτύξετε πόνο στο χέρι και δυσκαμψία εάν εργάζεστε σε κρύο περιβάλλον. Εφόσον δεν μπορείτε να ελέγξετε τη θερμοκρασία του εργασιακού σας χώρου, τότε χρησιμοποιήστε γάντια.