Ποιές είναι οι συχνότερες ενδείξεις;
• Ρήξεων τενόντων ή τενοντίτιδας του στροφικού πετάλου στον ώμο, του Αχιλλείου τένοντα στην ποδοκνημική και άλλων τενόντων στο σώμα.
• Ρήξεων μυών, ενδομυϊκών μαζών ή συλλογών.
• Διατάσεων ή ρήξεων των συνδέσμων.
• Φλεγμονών ή συλλογών μέσα στους θυλάκους των αρθρώσεων.
• Πρώιμων αλλαγών επί ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
• Παγιδεύσεων νεύρων, όπως στο σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα.
• Καλόηθων και κακόηθων όγκων των μαλακών μορίων.
• Γαγγλιακών κύστεων.
• Μυϊκών κηλών.
• Ξένων σωμάτων.
• Εξαρθρήματος του ισχίου στα βρέφη.
• Συλλογής υγρών σε περίπτωση επώδυνου ισχίου στα παιδιά.
• Ανωμαλιών στους μυς του λαιμού στα βρέφη με ραιβόκρανο.
• Μαζών στα μαλακά μόρια στα παιδιά.
Πώς να προετοιμαστείτε;
Θα πρέπει να φοράτε άνετα και χαλαρά ρούχα για την υπερηχογραφική σας εξέταση. Θα χρειασθεί να αφαιρέσετε τα ρούχα και τα κοσμήματά σας από την περιοχή που πρόκειται να εξετασθεί. Είναι δυνατόν να φοράτε μια ποδιά κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Κάποια άλλη προετοιμασία δεν απαιτείται.
Πώς μοιάζει το μηχάνημα του υπερήχου και ποιές οι αρχές λειτουργίας του;
Το μηχάνημα του υπερήχου αποτελείται από μια κονσόλα που περιέχει έναν υπολογιστή, μια οθόνη προβολής εικόνων και έναν ηχοβολέα που χρησιμοποιείται για τη διενέργεια της εξέτασης. Ο ηχοβολέας είναι μια μικρή συσκευή χειρός που μοιάζει με μικρόφωνο και συνδέεται με τον υπέρηχο με ένα καλώδιο. Μέσω του ηχοβολέα, αποστέλλονται στο σώμα μη ακουστά υψηλής συχνότητας ηχητικά κύματα, και ακολούθως ο ίδιος προσλαμβάνει την επιστρέφουσα ηχώ από τους ιστούς του σώματος.
Οι αρχές λειτουργίας του μηχανήματος των υπερήχων είναι παρόμοιες με των ραντάρ που χρησιμοποιούν τα σκάφη και τα υποβρύχια. Όταν ένας ήχος χτυπάει πάνω σε ένα αντικείμενο, αναπηδάει προς τα πίσω (ηχώ). Με τη μέτρηση αυτών των ηχώ, είναι δυνατόν να καθορισθεί πόσο μακρυά είναι το αντικείμενο, καθώς και η διάσταση, το σχήμα και η σύστασή του (συμπαγές ή υγρό). Στην ιατρική, ο υπέρηχος χρησιμοποιείται για να αναγνωρίσει αλλαγές στην εμφάνιση, το μέγεθος, το περίγραμμα των οργάνων, των ιστών και των αγγείων και για να ανακαλύψει ανώμαλες μάζες, όπως όγκους.
Η υπερηχογραφική εικόνα είναι αμέσως ορατή στην οθόνη προβολής που μοιάζει με μόνιτορ τηλεόρασης ή υπολογιστή. Η εικόνα σχηματίζεται βασιζόμενη στο πλάτος κα στη συχνότητα του κύματος καθώς και στο χρόνο που απαιτείται στο υπερηχογραφικό σήμα να επιστρέψει στον ηχοβολέα από την εξεταζόμενη περιοχή. Σημασία έχει επίσης το είδος τις ανατομικής δόμης διαμέσου της οποίας ο ήχος ταξιδεύει. Μια μικρή ποσότητα ζελέ τοποθετείται πάνω στο δέρμα και επιτρέπει την κίνηση του ηχητικού κύματος από και προς τον ηχοβολέα.
Πώς πραγματοποιείται η εξέταση;
Για τη διενέργεια των υπερηχογραφικών εξετάσεων του μυοσκελετικού συστήματος, ο ασθενής είτε κάθεται είτε ξαπλώνει στο εξεταστικό κρεββάτι σε ύπτια ή πρηνή θέση. Ο ιατρός μπορεί να σας ζητήσει να κινήσετε ή να κινήσει εκείνος το υπό εξέταση σκέλος, για να αξιολογήσει την ανατομία και λειτουργικότητα της άρθρωσης, των μυών, των τενόντων και των συνδέσμων. Μετά από την τοποθέτηση σας στο εξεταστικό κρεββάτι, ο ιατρός θα απλώσει στην υπό εξέταση περιοχή ένα ειδικό ζελέ. Το ζελέ αυτό θα βοηθήσει ώστε ο ηχοβολέας να έχει μια συνεχή επαφή με το σώμα, χωρίς τη παρεμβολή θυλάκων αέρα που θα εμπόδιζαν τα ηχητικά κύματα να περάσουν στο σώμα. Ο ηχοβολέας τοποθετείται πάνω στο σώμα και μετακινείται προς τα εμπρός και προς τα πίσω μέχρι να ληφθούν οι κατάλληλες εικόνες. Συνήθως δεν προκαλείται δυσφορία από την πίεση του ηχοβολέα πάνω στην υπό εξέταση περιοχή. Παρόλα αυτά, εάν η εξέταση πραγματοποιείται πάνω από περιοχή που έχει ευαισθησία, μπορεί να αισθανθείτε πίεση ή ήπιο πόνο από τον ηχοβολέα. Μετά το τέλος της εξέτασης, το ζελέ σκουπίζεται από το σώμα σας, Το ζελέ που χρησιμοποιείται για τις υπερηχογραφικές εξετάσεις δεν λερώνει τα ρούχα.
Τι θα αισθανθώ κατά τη διάρκεια και μετά από τη διαδιακασία;
Οι υπερηχογραφικές εξετάσεις είναι ανώδυνες και καλά ανεκτές από τους ασθενείς Συνήθως, απαιτούνται 15-30 λεπτά για την ολοκλήρωσή τους, ενώ σπάνια μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο. Μετά το πέρας της εξέτασης, θα σας ζητηθεί να ντυθείτε και να περιμένετε όσο οι εικόνες εξετάζονται. Θα μπορείτε να επανέλθετε άμεσα στις καθημερινές σας δραστηριότητες.
Πλεονεκτήματα
• Ανώδυνη εξέταση.
• Ασφαλής εξέταση, χωρίς τη χρήση ιονίζουσας ακτινοβολίας.
• Εύκολα προσβάσιμη.
• Εύκολη στη χρήση.
• Λιγότερο ακριβή από άλλες απεικονιστικές εξετάσεις.
• Καλή απεικόνιση των μαλακών μορίων.
• Απεικόνιση σε πραγματικό χρόνο (δυναμική εξέταση) – μπορεί να αναδείξει την κίνηση ανατομικών δομών, όπως τενόντων.
• Εξαιρετικό βοήθημα σε ελάχιστα επεμβατικά διαδικασίες, όπως οι παρακεντήσεις, οι βιοψίες κ.α.
• Εναλλακτική λύση για την απεικόνιση μαλακών μορίων σε ασθενείς που δεν μπορούν να υποβληθούν σε μαγνητική τομογραφία (μεταλλικά εμφυτεύματα, βηματοδότες, κλειστοφοβία).
• Σε σύγκριση με τη μαγνητική τομογραφία, ο υπέρηχος μπορεί να αναδείξει περισσότερες λεπτομέρειες από την εσωτερική δομή των μαλακών μορίων, όπως των τενόντων και των νεύρων.
• Μπορεί να απεικονίσει τον αρθρικό χόνδρο.
Κίνδυνοι
Για το διαγνωστικό υπέρηχο δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος. Στην περίπτωση των επεμβατικών πράξεων που γίνονται υπό υπερηχογραφικό έλεγχο, οι κίνδυνοι σχετίζονται με την επεμβατική πράξη μόνο.
Περιορισμοί
- Μπορεί να δει μόνο την εξωτερική επιφάνεια των οστών – για τη μελέτη της εσωτερικής δομής των οστών θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν άλλες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως η μαγνητική ή η αξονική τομογραφία.
- Υπάρχουν περιορισμοί στο βάθος που το ηχητικό κύμα μπορεί να φθάσει, και για το λόγο αυτό εν τω βάθει δομές σε υπέρβαρους ασθενείς μπορεί να μην είναι ορατοί.
- Δεν έχει εφαρμογή στη διάγνωση προβλημάτων της σπονδυλικής στήλης.
