Ρήξη του Αχιλλείου τένοντα

Συμπτώματα
Αν και είναι δυνατόν να μην έχετε συμπτώματα ή σημεία, οι περισσότεροι ασθενείς με ρήξη του Αχίλλειου τένοντα παρουσιάζουν:
• Πόνο (πιθανότατα έντονο)
• Αισθητό ήχο κατά τη στιγμή της κάκωσης
• Οίδημα στην περιοχή γύρω από την πτέρνα
• Αδυναμία πελματιαίας κάμψης του ποδιού
• Αδυναμία πίεσης του ποδιού ώστε να ανυψωθεί κατά τη βάδιση
• Αδυναμία ορθοστάτησης στις «μύτες» των δακτύλων των ποδιών

Πότε να επισκεφθείτε τον ορθοπαιδικό
Αναζητήστε ορθοπαιδική συμβουλή εάν αισθανθείτε έναν ήχο στην πτέρνα, ιδιαίτερα εφόσον δεν μπορείτε να περπατήσετε κανονικά.

Αιτίες
Ο Αχίλλειος τένοντας βοηθάει την πελματιαία κάμψη του ποδιού, την πίεση του ποδιού ώστε να ανυψωθεί κατά τη βάδιση και την ορθοστάτηση στις «μύτες» των δακτύλων των ποδιών. Ουσιαστικά βασίζεστε στην λειτουργία του κάθε φορά που κινείτε το πόδι σας.
Η ρήξη συνήθως συμβαίνει στο τμήμα του τένοντα που βρίσκεται εντός των 6 εκατοστών από την κατάφυσή του στην πτέρνα. Το τμήμα αυτό παρουσιάζει μια προδιάθεση σε ρήξεις, λόγω της μειωμένης αιματικής παροχής, γεγονός που επίσης επηρεάζει την ικανότητά του τένοντα να επουλώνεται.

Οι ρήξεις συνήθως προκαλούνται από μια απότομη αύξηση των φορτίων στον Αχίλλειο τένοντα. Παραδείγματα αποτελούν:
• Αύξηση της έντασης κατά τη διάρκεια αθλημάτων
• Πτώση από ύψος
• Παραπάτημα σε τρύπα στο έδαφος

Παράγοντες κινδύνου
Παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ρήξης του Αχιλλείου τένοντα είναι:
• Ηλικία. Η συνήθης ηλικία που συμβαίνουν οι περισσότερες ρήξεις είναι μεταξύ των 30 και 40 ετών.
• Φύλο. Οι ρήξεις είναι έως και 5 φορές συχνότερες σε άνδρες από ότι σε γυναίκες.
• Ενασχόληση με αθλήματα σε μη επαγγελματικό επίπεδο (αθλητές του Σαββατοκύριακου). Αφορά αθλήματα που περιλαμβάνουν τρέξιμο, άλματα, απότομες επιβραδύνσεις και επιταχύνσεις, όπως ποδόσφαιρο, καλαθοσφαίριση (μπάσκετ) και τένις.
• Ενέσεις στεροειδών. Οι ιατροί μερικές φορές εγχύουν στεροειδή μέσα στην άρθρωση της ποδοκνημικής ή στους γύρω ιστούς με στόχο τη μείωση της φλεγμονής και του πόνου. Η αγωγή όμως αυτή μπορεί να αδυνατίσει τους παρακείμενους τένοντες και έχει συνδεθεί με ρήξεις του Αχίλλειου τένοντα.
• Ορισμένα αντιβιοτικά. Οι φλουοροκινολόνες όπως, η σιπροφλοξασίνη ή η λεβοφλοξασίνη, αυξάνουν τον κίνδυνο ρήξης του Αχίλλειου τένοντα.

Προετοιμασία για το ραντεβού σας
Η ρήξη του Αχίλλειου τένοντα μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα στη βάδιση και οι περισσότεροι ασθενείς αναζητούν άμεση αντιμετώπιση στο τμήμα επειγόντων περιστατικών των νοσοκομείων. Καλό θα ήταν να ζητήσετε τη συμβουλή ορθοπαιδικών που εξειδικεύονται στις αθλητικές κακώσεις.

Τι μπορείτε να κάνετε
Μπορεί να θέλετε να γράψετε μια λίστα που να περιλαμβάνει:
• Αναλυτική περιγραφή των συμπτωμάτων σας και του τρόπου του τραυματισμού
• Πληροφορίες για το ιατρικό σας ιστορικό
• Τα φάρμακα και συμπληρώματα που λαμβάνετε
• Ερωτήσεις προς τον ορθοπαιδικό

Τι να περιμένετε
Ο ορθοπαιδικός μπορεί να σας ρωτήσει κάποιες από τις ακόλουθες ερωτήσεις:
• Πως ακριβώς συνέβη ο τραυματισμός;
• Αισθανθήκατε ή ακούσατε έναν ήχο όταν συνέβη;
• Μπορείτε να σταθείτε στις «μύτες» των δακτύλων αυτού του ποδιού;

Εξετάσεις και διάγνωση
Κατά τη διάρκεια της κλινικής εξέτασης, ο ορθοπαιδικός θα επιθεωρήσει το κάτω άκρο σας για οίδημα και ευαισθησία. Σε πολλές περιπτώσεις και εφόσον έχετε υποστεί πλήρη ρήξη, ο ορθοπαιδικός μπορεί να αισθανθεί ένα κενό στον τένοντά σας.
Θα σας ζητηθεί να γονατίσετε σε μια καρέκλα ή να ξαπλώσετε πάνω στο στομάχι σας με το άκρο σας να κρέμεται έξω από το εξεταστικό κρεββάτι. Τότε ο ορθοπαιδικός θα συμπιέσει τον γαστροκνήμιό σας για να καταγράψει εάν ακολουθείται από αυτόματη πελματιαία κάμψη του άκρου ποδός. Στην περίπτωση που δεν συμβαίνει, είναι πολύ πιθανόν να έχετε υποστεί ρήξη στον Αχίλλειό σας τένοντα.
Επί αμφιβολίας για την έκταση της ρήξης, δηλαδή για το εάν είναι πλήρης ή μερική, τότε θα ζητηθεί μαγνητική τομογραφία του πάσχοντος σκέλους. Η ανώδυνη αυτή εξέταση χρησιμοποιεί μαγνητικά κύματα και ένα ισχυρό μαγνητικό πεδίο ώστε να δημιουργήσει εικόνες των υπό εξέταση ιστών.

Θεραπεία και φάρμακα
Η επιλογή της καλύτερης θεραπευτικής αγωγής εξατομικεύεται και εξαρτάται από την ηλικία, το επίπεδο των δραστηριοτήτων και τη βαρύτητα της κάκωσης. Γενικά, νεότεροι και πιο δραστήριοι ασθενείς συχνά επιλέγουν τη χειρουργική αποκατάσταση, ενώ πιο ηλικιωμένοι ασθενείς είναι πιο πιθανόν να επιλέξουν τη συντηρητική αντιμετώπιση.

Συντηρητική αντιμετώπιση
Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει τη χρήση ειδικού περιπατητικού νάρθηκα με σφήνες που ανυψώνουν την πτέρνα. Με τον τρόπο αυτό τα άκρα του κομμένου τένοντα έρχονται κοντά το ένα με το άλλο και ευοδώνεται η επούλωση. Η μέθοδος αυτή μπορεί να είναι αποτελεσματική και αποφεύγονται οι κίνδυνοι που συνοδεύουν το χειρουργείο, όπως η λοίμωξη. Όμως η πιθανότητα νέας ρήξης είναι πιο μεγάλη με τη συντηρητική αγωγή και η αποκατάσταση μπορεί να κρατήσει περισσότερο. Εφόσον συμβεί νέα ρήξη, τότε η χειρουργική αποκατάσταση είναι πιο δύσκολη.

Χειρουργική αντιμετώπιση
Η χειρουργική αντιμετώπιση αποτελεί συνήθη αγωγή για πλήρεις ρήξεις του Αχίλλειου τένοντα. Η διαδικασία γενικά περιλαμβάνει μια τομή στο πίσω μέρος του κάτω τμήματος του ποδιού και συρραφή του ένος άκρου του κομμένου τένοντα με το άλλο. Η συρραφή είναι δυνατόν να γίνει και με διαδερμικές μεθόδους (πολύ μικρές τομές) και τη χρήση ειδικών εργαλείων. Ανάλογα με την κατάσταση του ραγέντος τένοντα, η επισκευή μπορεί να ενισχυθεί με άλλους τένοντες.Οι χειρουργικές επιπλοκές περιλαμβάνουν τη λοίμωξη και τη νευρική κάκωση. Τα ποσοστά των λοιμώξεων μειώνονται με τη χρήση τεχνικών που χρησιμοποιούν μικρότερες τομές.

Αποκατάσταση
Μετά την αντιμετώπιση, είτε χειρουργική είτε συντηρητική, θα πρέπει να ακολουθήσετε ένα πρόγραμμα αποκατάστασης που περιλαμβάνει ασκήσεις ενδυνάμωσης. Οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν στο προηγούμενο του τραυματισμού επίπεδο δραστηριοτήτων εντός 4 – 6 μηνών.

Πρόληψη
Για να μειώσετε την πιθανότητα να υποστείτε τραυματισμό του Αχίλλειού σας τένοντα, ακολουθείστε τις παρακάτω συμβουλές:
• Διατείνετε και ενδυναμώστε τους μύες. Διατείνετε τους μύες της γάμπας σας έως του σημείου που αισθάνεστε ένα σημαντικό τράβηγμα και όχι πόνο. Μην κάνετε αναπηδήσεις κατά τη διάρκεια των διατάσεων. Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης των ίδιων μυών μπορούν να βοηθήσουν τους μύες και τένοντες να απορροφούν περισσότερη ενέργεια και να προλαμβάνεται ο τραυματισμός.
• Αλλάξτε το πρόγραμμα των ασκήσεων / αθλημάτων. Εναλλάξτε αθλήματα με υψηλές προσκρούσεις όπως το τρέξιμο, με χαμηλών όπως το περπάτημα, η ποδηλασία, ή η κολύμβηση. Αποφύγετε δραστηριότητες που θέτουν τον Αχίλλειό σας τένοντα σε υπερβολική τάση, όπως τρέξιμο σε πλαγίες ή δραστηριότητες με άλματα.
• Επιλέξτε προσεκτικά τις επιφάνειες στις οποίες τρέχετε. Αποφύγετε ή περιορίστε το τρέξιμο σε σκληρές ή ολισθηρές επιφάνειες.
• Ντυθείτε κατάλληλα για προπόνηση σε κρύα περιβάλλοντα και επιλέξτε παπούτσια που σας εφαρμόζουν καλά και απορροφούν τους κραδασμούς.
• Αυξήστε την ένταση των προπονήσεών σας προοδευτικά. Οι ρήξεις του Αχίλλειου τένοντα συνήθως συμβαίνουν όταν αυξάνεται απότομα η ένταση της προπόνησης. Η αύξηση της απόστασης, διάρκειας και συχνότητας της προπόνησης δεν πρέπει να ξεπερνά το 10% κάθε εβδομάδα.