Οσφυαλγία

Πότε να επισκεφθείτε τον ορθοπαιδικό
Τα περισσότερα επεισόδια πόνου στη μέση θα βελτιωθούν με απλά μέτρα και φροντίδα. Παρά το γεγονός ότι ο πόνος μπορεί να πάρει αρκετές εβδομάδες έως ότου υφεθεί πλήρως, θα πρέπει να αντιληφθείτε μια κάποια βελτίωση εντός 72 ωρών από της έναρξης των απλών μέτρων. Εάν δεν συμβεί αυτό, τότε να επισκεφθείτε τον ορθοπαιδικό. Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο πόνος στη μέση μπορεί να υποδηλώνει ένα σοβαρό ιατρικό πρόβλημα. Αναζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια εφόσον ο πόνος στη μέση προκαλεί:
• Νέα συμπτώματα από την ουροδόχο κύστη ή από το έντερο
• Συνδυάζεται με πόνο στη κοιλιά ή πυρετό
• Ακολουθεί μια πτώση, μια άμεση πλήξη στη μέση ή άλλο τραυματισμό

Επικοινωνήστε με τον ορθοπαιδικό εάν ο πόνος στη μέση:
• Είναι συνεχής ή έντονος, ιδιαίτερα τη νύχτα ή όταν ξαπλώνετε
• Επεκτείνεται προς το ένα ή και τα δύο πόδια, ιδιαίτερα έαν επεκτείνεται κάτωθεν του γόνατος
• Προκαλεί αδυναμία, υπαισθησία ή αίσθημα βελονών στο ένα ή και στα δύο πόδια
• Συνδυάζεται με αδικαιολόγητη απώλεια βάρους
• Εμφανίζεται με οίδημα ή ερυθρότητα στη μέση

Δείτε επίσης τον ορθοπαιδικό εάν το πρώτο επεισόδιο οσφυαλγίας είναι μετά την ηλικία των 50 ετών, ή έχετε ιστορικό καρκίνου, οστεοπόρωσης, χρήσης στεροειδών ή κατάχρησης αλκοόλ.

Αιτίες
Ο πόνος στη μέση, συχνά εμφανίζεται χωρίς μια συγκεκριμένη αιτία που να είναι προφανής σε κάποιο διαγνωστικό ή απεικονιστικό τεστ. Καταστάσεις που συχνότερα συνδέονται με οσφυαλγία είναι:
• Διάταση/θλάση μυός ή συνδέσμου. Επαναλαμβανόμενη άρση βαρέων αντικειμένων ή μια απότομη ξαφνική κίνηση μπορεί να διατείνει τους μυς της πλάτης και τους σπονδυλικούς συνδέσμους. Εάν η φυσική σας κατάσταση είναι κακή, η συνεχής τάση στη μέση σας μπορεί να προκαλέσει επώδυνους μυικούς σπασμούς.
• Προβολή ή ρήξη μεσοσπονδύλιων δίσκων. Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι δρουν σαν μαξιλαράκια μεταξύ των σπονδύλων. Μερικές φορές, το μαλακό υλικό που βρίσκεται στο κέντρο του δίσκου μπορεί να προβάλει ή να προκαλέσει ρήξη και να πιέζει ένα νεύρο. Η παρουσία προβάλλοντα ή ρηγμένου δίσκου σε κάποια απεικονιστική εξέταση δεν ισοδυναμεί αυτόματα με πόνο στη μέση. Το πρόβλημα στο δίσκο αποτελεί συχνά ένα τυχαίο εύρημα. Πολλοί άνθρωποι που δεν πάσχουν από οσφυαλγία, αποδεικνύεται ότι έχουν ένα παθολογικό μεσοσπονδύλιο δίσκο, όταν υποβάλλονται σε απεικονιστικό έλεγχο της σπονδυλικής τους στήλης για άλλο λόγο.
• Αρθρίτιδα. Η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να επηρεάσει τη μέση. Σε μερικές περιπτώσεις, η αρθρίτιδα στη σπονδυλική στήλη μπορεί να προκαλέσει μια στένωση του χώρου γύρω από το νωτιαίο μυελό, μια κατάσταση που ονομάζεται σπονδυλική στένωση.
• Σκελετικές παραμορφώσεις. Ο πόνος στη μέση μπορεί να προκύψει εάν η σπονδυλική σας στήλη στρίβει με μη φυσιολογικό τρόπο. Η σκολίωση, μια κατάσταση όπου η σπονδυλική στήλη εμφανίζει πλάγια κυρτώματα, μπορεί να προκαλέσει οσφυαλγία (συνήθως σε σοβαρές περιπτώσεις).
• Οστεοπόρωση. Συμπιεστικά κατάγματα στη σπονδυλική σας στήλη είναι δυνατόν να προκληθούν εάν τα οστά γίνουν εύθρυπτα, όπως στην οστεοπόρωση.

Παράγοντες κινδύνου
Όλοι μπορεί να παρουσιάσουν οσφυαλγία, ακόμα και τα παιδιά και οι έφηβοι. Παρά το γεγονός ότι η παχυσαρκία, η έλλειψη σωματικής άσκησης, και η άρση βαρών (ιδιαίτερα με λανθασμένο τρόπο) συχνά ενοχοποιούνται, η έρευνα γύρω από αυτούς τους παράγοντες κινδύνου δεν έχει δώσει ξεκάθαρες απαντήσεις.

Προετοιμασία για τον ραντεβού σας
Εάν πάσχετε από πόνο στη μέση που διαρκεί τουλάχιστον μερικές ημέρες και δεν βελτιώνεται, τότε ζητήστε ραντεβού με τον ορθοπαιδικό. Ακολουθούν μερικές πληροφορίες που θα σας βοηθήσουν να προετοιμαστείτε για το ραντεβού σας.

Τι μπορείτε να κάνετε
• Γράψτε σημαντικές πληροφορίες που αφορούν το ιατρικό σας ιστορικό, καθώς επίσης και όλα τα φάρμακα ή συμπληρώματα που λαμβάνετε.
• Σημειώστε πρόσφατες κακώσεις που μπορεί να έχουν τραυματίσει τη μέση σας.
• Στο ραντεβού σας ελάτε με κάποιο μέλος της οικογένειάς σας ή κάποιο φίλο εάν είναι δυνατόν. Μπορεί ο συνοδός σας να θυμηθεί πράγματα που εσείς παραλείψατε ή ξεχάσετε.
• Γράψτε ερωτήσεις που θα θέλατε να ρωτήσετε τον ορθοπαιδικό. Η δημιουργία από πριν μιας λίστας με ερωτήσεις θα αξιοποιήσει στο έπακρο το χρόνο σας με τον ιατρό.
Για την οσφυαλγία μερικές βασικές ερωτήσεις είναι:
o Ποιά είναι η πιο πιθανή αιτία για τον πόνο στη μέση;
o Θα χρειασθώ διαγνωστικές εξετάσεις;
o Ποιά θεραπευτική προσέγγιση μου συστήνεται;
o Ποιές οι πιθανές παρενέργειες της φαρμακευτικής αγωγής που μου συνταγογραφείται;
o Έχω και άλλα ιατρικά προβλήματα. Πως μπορώ να τα διαχειρισθώ καλύτερα;
o Για πόσο καιρό θα χρειασθώ αγωγή;
o Τι προληπτικά μέτρα θα πρέπει να πάρω;
o Τι άλλο μπορώ να κάνω για να αποτρέψω την επανεμφάνιση της οσφυαλγίας;

Τι να περιμένετε από τον ορθοπαιδικό
Ο ορθοπαιδικός είναι πιθανόν να σας ρωτήσει μια σειρά από ερωτήσεις. Πιθανές ερωτήσεις είναι:
• Πότε ξεκίνησαν για πρώτη φορά τα συμπτώματά σας;
• Πόσο συχνά υποφέρετε από τη μέση σας;
• Πόσο ο πόνος σας περιορίζει τις καθημερινές σας δραστηριότητες;
• Έχετε άλλα συμπτώματα ή σημεία εκτός από τον πόνο στη μέση;
• Κάνετε βαρειά εργασία;
• Ασκήστε τακτικά; Εάν ναι, τι είδους άσκηση κάνετε;
• Πόσο συχνά αισθάνεστε πιεσμένος;
• Πόσο στρες ή ένταση βιώνετε σε καθημερινή βάση;
• Κοιμάστε καλά;
• Τι είδους θεραπείες έχετε δοκιμάσει μέχρι τώρα; Υπάρχει κάποια που σας βοήθησε;
• Λαμβάνετε τώρα κάποια αγωγή ή έχετε λάβει πρόσφατα οποιαδήποτε αγωγή για άλλο λόγο;

Τι μπορείτε να κάνετε μέχρι το ραντεβού σας
Μπορείτε να εφαρμόσετε τοπικά ζέστη, όπως ένα ζεστό επίθεμα ή θερμοφόρα ή να κάνετε ζεστό μπάνιο, για μικρές περιόδους ώστε να βελτιώσετε την αιματική ροή στην περιοχή και να χαλαρώσετε τους μύς σας. Προσοχή να μην κοιμηθείτε με τη θερμοφόρα γιατί μπορεί να υποστείτε εγκαύματα. Η εφαρμογή κρύου, όπως μια παγοκύστη είναι επίσης δυνατόν να ανακουφίσει από τον πόνο. Διαλέξτε όποιο από τα δύο – κρύο ή ζέστη – σας ανακουφίζει περισσότερο.
Προσπαθείστε να διατηρήσετε τις καθημερινές σας δραστηριότητες όσο το δυνατόν περισσότερο, εκτός εάν η εργασία σας απαιτεί την άρση βαρέων αντικειμένων. Εάν κάποια συγκεκριμένη δραστηριότητα αυξάνει τον πόνο, τότε θα πρέπει να την σταματήσετε.

Εξετάσεις και διάγνωση
Τα διαγνωστικά τέστ συνήθως δεν είναι απαραίτητα για να καθορισθεί η αιτία του πόνου στη μέση σας. Παρόλα αυτά, εφόσον επισκεφθείτε τον ορθοπαιδικό, τότε εκείνος θα σας εξετάσει την μέση και θα εκτιμήσει την ικανότητά σας να κάθεστε, να στέκεστε όρθιοι, να περπατάτε και να σηκώνετε τα πόδια σας. Ο ορθοπαιδικός θα εκτιμήσει επίσης, τα αντανακλαστικά σας με ένα λαστιχένιο σφυράκι. Τα ανωτέρω θα καθορίσουν την προέλευση του πόνου, πόσο μπορείτε να κινηθείτε πριν σας αναγκάσει ο πόνος να σταματήσετε και κατά πόσο έχετε μυϊκό σπασμό. Επίσης, θα βοηθήσουν να αποκλεισθούν πιο σοβαρές αιτίες της οσφυαλγίας. Εάν υπάρχει λόγος υποψίας συγκεκριμένης αιτίας που να προκαλεί τον πόνο στη μέση σας, τότε ο ορθοπαιδικός θα παραγγείλει μια ή περισσότερες εξετάσεις:
• Ακτινογραφίες. Οι εικόνες αυτές αναδεικνύουν την ευθυγράμμιση των οστών και το κατά πόσο πάσχετε από αρθρίτιδα ή κάταγμα. Οι ακτινογραφίες δεν θα δείξουν προβλήματα από το νωτιαίο μυελό, τα νεύρα, τους μύς ή τους μσοσπονδύλιους δίσκους.
• Μαγνητική τομογραφία ή αξονική τομογραφία. Οι τομογραφίες αυτές δημιουργούν εικόνες που μπορούν να αποκαλύψουν κήλες δίσκων ή άλλα προβλήματα από τα οστά, τους μυς, τους τένοντες, τα νεύρα, τους συνδέσμους και τα αγγεία.
• Σπινθηρογράφημα οστών. Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο ορθοπαιδικός ιατρός σας μπορεί να παραγγείλει τη διενέργεια σπινθηρογραφήματος των οστών για να εξετάσει την παρουσία όγκων των οστών ή συμπιεστικών οστεοπορωτικών καταγμάτων.
• Νευρικές μελέτες (ηλεκτρομυογράφημα). Η δοκιμασία αυτή μετρά τις ηλεκτρικές εκκενώσεις που παράγουν τα νεύρα καθώς και τις απαντήσεις των μυών. Μπορεί να πιστοποιήσει την νευρική πίεση που προκαλείται από κήλη δίσκου ή από σπονδυλική στένωση.

Θεραπεία και φάρμακα
Οι περισσότερες περιπτώσεις οσφυαλγίας βελτιώνονται με μερικές εβδομάδες αγωγής στο σπίτι και αυξημένη προσοχή. Απλά παυσίπονα μπορεί να είναι η μόνη αγωγή που θα χρειασθείτε ώστε να βελτιωθούν τα συμπτώματά σας. Μια βραχεία περίοδο ανάπαυσης στο κρεββάτι ενδείκνυται, αλλά περισσότερο από 2 ημέρες προκαλεί περισσότερο κακό παρά καλό. Συνεχίστε τις καθημερινές δραστηριότητές σας όσο μπορείτε να αντέξετε. Συνήθως βάδισμα και άλλες απλές καθημερινές δραστηριότητες είναι καλά ανεκτές. Εάν μια δραστηριότητα αυξάνει τον πόνο σας, τότε θα πρέπει να σταματάει. Στην περίπτωση που η αγωγή στο σπίτι είναι αναποτελεσματική μετά από μερικές εβδομάδες, τότε ο ορθοπαιδικός σας μπορεί να προτείνει τη λήψη ισχυρότερων φαρμάκων ή άλλων θεραπειών.

Φαρμακευτική αγωγή
Ο ορθοπαιδικός σας είναι πιθανόν να προτείνει τη λήψη απλών παυσιπόνων ή μη στερινοειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Και οι δύο τύποι φαρμάκων είναι αποτελεσματικοί στην ανακούφιση από τον πόνο στη μέση. Λαμβάνετε τα φάρμακά σας σύμφωνα με τις οδηγίες του ορθοπαιδικού σας, αφού η κατάχρηση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες. Εφόσον ένας ήπιος προς μέτριος πόνος στη μέση δεν βελτιώνεται με τα ανωτέρω, τότε ο ορθοπαιδικός σας θα σας συνταγογραφήσει και μυοχαλαρωτικά. Τα μυοχαλρωτικά είναι δυνατόν να προκαλέσουν ζάλη και υπνηλία. Τα οπιοειδή αναλγητικά, όπως η κωδεΐνη, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν. Χαμηλές δόσεις συγκεκριμένων αντικαταθλιπτικών – ιδιαίτερα των τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών, όπως η αμιτριπτυλίνη – έχουν δείξει αποτελεσματικότητα με τη χρόνια οσφυαλγία.

Εκπαίδευση
Επί του παρόντος, δεν υπάρχει ένα ευρέως αποδεκτό πρόγραμμα εκπαίδευσης των ασθενών για το πως να αντιμετωπίζουν το πρόβλημά τους αποτελεσματικά. Έτσι η εκπαίδευση μπορεί να είναι στα πλαίσια μιας τάξης, μιας συζήτησης με τον ιατρό, έγγραφων οδηγιών ή οπτικοακουστικού υλικού (video). Το σημαντικό της εκπαίδευσης είναι ότι δίνει έμφαση στη διατήρηση των δραστηριοτήτων, στη μείωση του άγχους, και στην εκπαίδευση τρόπων αποφυγής μελλοντικών τραυματισμών. Επίσης, εξίσου σημαντικό είναι ο ορθοπαιδικός σας να σας επισημάνει ότι ο πόνος στη μέση μπορεί να εμφανισθεί ξανά, ιδιαίτερα εντός του πρώτου χρόνου μετά το πρώτο επεισόδιο, και ότι τα ίδια θεραπευτικά μέτρα θα είναι δυνατόν να βοηθήσουν και πάλι.

Φυσικοθεραπεία και ασκήσεις
Η φυσικοθεραπεία αποτελεί το θεμέλιο λίθο της συνολικής θεραπευτικής σας αγωγής. Ένας φυσιοθεραπευτής μπορεί να εφαρμόσει μια πλειάδα θεραπειών όπως, ζέστη, υπέρηχο, ηλεκτρική διέγερση και μυοχαλαρωτικές τεχνικές στους μυς και μαλακά μόρια της περιοχής της μέσης. Αφού ο πόνος μειωθεί, θα σας διδάξει συγκεκριμένες ασκήσεις που μπορούν να σας βοηθήσουν να αυξήσετε την ευλυγισία σας, θα δυναμώσουν τους μυς της ράχης και της κοιλιάς σας, και θα βελτιώσουν τη στάση του σώματός σας. Η τακτική χρήση των ανωτέρω τεχνικών θα σας βοηθήσει να ανασταλλεί η επάνοδος των συμπτωμάτων.

Ενέσεις
Στην περίπτωση που τα παραπάνω θεραπευτικά μέτρα δεν σας ανακουφίζουν από τα συμπτώματα, και εάν ο πόνος αντανακλά στο πόδι σας, ο ορθοπαιδικός σας μπορεί να ενέσει κορτιζόνη μέσα στο χώρο που βρίσκεται γύρω από το νωτιαίο μυελό (επισκληρίδιος χώρος). Μια ένεση κορτιζόνης βοηθά στη μείωση της φλεγμονής γύρω από τις νευρικές ρίζες, όμως η ανακούφιση από τον πόνο συνήθως διαρκεί λιγότερο από μερικούς μήνες.
Σε μερικές περιπτώσεις, ο ορθοπαιδικός σας μπορεί να ενέσει παυσίπονο μαζί με κορτιζόνη μέσα ή γύρω από δομές που θεωρείται ότι προκαλούν πόνο στη μέση, όπως οι οπίσθιες σπονδυλικές αρθρώσεις.

Χειρουργική θεραπεία

Ελάχιστοι άνθρωποι θα χρειαθούν τελικά χειρουργική επέμβαση για πόνο στη μέση. Εάν πάσχετε από συμπτώματα που δεν υποχωρούν και συνοδεύονται από πόνο που αντανακλά στο πόδι (ισχιαλγία) ή προοδευτική μυϊκή αδυναμία λόγω πίεσης νεύρου, μπορεί να οφελειθείτε από κάποια χειρουργική παρέμβαση. Σε άλλες περιπτώσεις, το χειρουργείο συνήθως γίνεται όταν ο πόνος σχετίζεται με δομικά ανατομικά προβλήματα που δεν βελτιώθηκαν με εντατικά συντηρητικά θεραπευτικά προγράμματα.

Εναλλακτική ιατρική
Μια σειρά εναλλακτικών θεραπειών που μπορεί να βοηθήσουν στη βελτίωση των συμπτωμάτων σας είναι διαθέσιμες . Πάντα να συζητάτε τα οφέλη και τους κινδύνους με τον ορθοπαιδικό σας πριν ξεκινήσετε κάποια εναλλακτική θεραπεία.
• Χειροπρακτική φροντίδα
• Βελονισμός
• Μασάζ
• Γιόγκα

Πρόληψη
Είναι δυνατόν να μπορείτε να αποφύγετε τον πόνο στη μέση βελτιώνοντας τη φυσική σας κατάσταση και μαθαίνοντας σωστούς τρόπους στάσης και κίνησης.
• Ασκήσεις. Συστηματικές μικρής έντασης αερόβιες δραστηριότητες – τέτοιες που δεν στρεσάρουν ή τραντάζουν τη μέση σας – μπορούν να αυξήσουν τη δύναμη και αντοχή στη μέση σας και να επιτρέψουν στους μυς σας να λειτουργούν καλύτερα. Μιλήστε με τον ορθοπαιδικό σας για το ποιές δραστηριότητες είναι καλύτερες για εσάς.
• Χτίστε τους μυς σας και την ευλυγισία σας. Η ενδυνάμωση των κοιλιακών και ραχιαίων μυών (ασκήσεις βασικής ισορροπίας) βοηθούν στη βελτίωση της κατάστασής τους ώστε να λειτουργούν συνεργικά ως ένα φυσικό «κορσέ» της μέσης σας. Ευλυγισία στα ισχία και στο άνω τμήμα των ποδίων σας θα σας βοηθήσει στο πόνο στη μέση. Ο ορθοπαιδικός ή ο φυσιοθεραπευτής σας θα σας υποδείξει τις κατάλληλες ασκήσεις για εσάς.
• Διατήρηση καλού σωματικού βάρους. Εάν είστε υπέρβαροι τότε στρεσάρετε τους μυς της μέσης. Η μείωση του σωματικού βάρους αποτελεί σημαντικό μέσο πρόληψης της οσφυαλγίας.
• Χρησιμοποιείτε σωστή «μηχανική» σώματος:
• Σταθείτε «έξυπνα». Διατηρήστε μια ουδέτερη θέση στη πύελο (λεκάνη). Εάν πρέπει να στέκεστε για μεγάλες χρονικές περιόδους, τοποθετήστε εναλλασσόμενα τα πόδια σας σε ένα υποπόδιο ώστε να αποφορτίσετε το κατώτερο τμήμα της μέσης σας. Η καλή στάση μπορεί να μειώσει τη τάση στους μυς της πλάτης.
• Καθίστε «έξυπνα». Επιλέξτε ένα κάθισμα με καλή υποστήριξη της πλάτη και των χεριών και με μια περιστρεφόμενη βάση. Σκεφτείτε να τοποθετήσετε ένα μαξιλάρι ή τυλιγμένη πετσέτα στην πλάτη σας ώστε να διατηρήσετε την φυσιολογική κυρτότητα της. Διατηρήστε τα γόνατα και τα ισχία σας επίπεδα. Αλλάξτε τη στάση σας τακτικά, ιδανικά τουλάχιστον μια φορά κάθε μισή ώρα.
• Σηκώστε «έξυπνα». Αφήστε τα πόδια σας να κάνουν τη δουλειά. Κινηθείτε ευθεία πάνω και κάτω. Διατηρήστε τη μέση σας ευθεία και λυγίστε μόνο τα γόνατά σας. Κρατήστε το φορτίο κοντά στο σώμα σας. Αποφύγετε την ταυτόχρονη άρση βάρους και τη στροφή. Βρείτε κάποιον να σας βοηθήσει έαν το βάρος είναι μεγάλο. Η εκμάθηση της σωστής άρσης των βαρών μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό μέτρο στην πρόληψη της επανεμφάνισης του πόνου στη μέση από ότι ενός πρώτου επεισοδίου.

Καταναλωτή – Προσοχή !!!!
Επειδή ο πόνος στη μέση είναι ένα πολύ συχνό πρόβλημα, υπάρχουν διαθέσιμα στην αγορά αναρρίθμητα προϊόντα που υπόσχονται τη πρόληψη ή την ανακούφιση από αυτόν. Δεν υπάρχουν όμως αποδείξεις ότι ειδικά παπούτσια, ενθέματα υποδημάτων, υποστηρίγματα μέσης, ειδικά σχεδιασμένα έπιπλα ή προγράμματα διαχείρισης άγχους μπορούν να βοηθήσουν. Επιπρόσθετα, δεν φαίνεται να υπάρχει ένας τύπος στρώμματος που να είναι καλύτερος για ανθρώπους με πόνο στη μέση.